Wat is slapen?

Slapen is een natuurlijk proces in ons lichaam. Iedereen heeft slaap nodig. Tijdens je slaap verwerk je alle indrukken van de dag en herstelt je lichaam van inspanning. Je lichaam maakt tijdens het slapen meer cellen en afweerstoffen aan dan wanneer je wakker bent. Maar wat is slapen eigenlijk precies en wat gebeurt er allemaal tijdens het slapen?

Tijdens het slapen gebeurt er een heleboel:

• de hersenactiviteit verandert
• de lichaamstemperatuur daalt
• de pupillen worden kleiner
• de hartslag vertraagt
• er wordt minder lucht ingeademd
• er wordt minder speeksel aangemaakt
• er wordt minder urine aangemaakt
• de hoeveelheid groeihormonen neemt toe
• de hoeveelheid stresshormonen neemt af

Het slapen is geen passieve gebeurtenis waarin je hersenen alleen maar rusten. Het bewustzijn is sterk verminderd, maar niet helemaal verdwenen. Een hard geluid maakt ons bijvoorbeeld nog steeds wakker. 

Tijdens het slapen onderscheiden we verschillende fases die samen een slaapcyclus vormen. Zo’n cyclus herhaalt zich ongeveer drie tot vijf keer per nacht. De gehele cyclus duurt 90 tot 120 minuten.

De slaapcyclus bestaat uit de volgende fases:

1. Sluimerfase
2. Lichte slaap
3. Diepe slaap
4. REM-slaap (droomslaap)

Sluimerfase

De sluimerfase is eigenlijk de overgang tussen wakker zijn en slapen. Je hersenactiviteit wordt langzaam trager en je ogen vallen dicht. In deze fase kan het zijn dat je al droomachtige verschijnselen ervaart. Misschien ken je het bekende “knikkebollen” wel. Dit komt doordat de nekspieren aan het verslappen zijn. De sluimerfase duurt ongeveer 5-10 minuten.

Lichte slaap

Tijdens de lichte slaapfase begint de slaap echt, maar is het nog heel licht. Je wordt nog steeds makkelijk wakker, maar niet meer van elk geluid van buitenaf. Je spierspanning neemt steeds verder af en bent je steeds minder bewust van de omgeving. 

Diepe slaap

Tijdens deze fase zijn je ademhaling en hartritme sterk gedaald. Als je wakker wordt gemaakt uit deze slaap, is de kans groot dat je gedesoriënteerd bent. Je hebt even tijd nodig om te beseffen waar je bent. In deze slaapfase vindt er lichamelijk herstel plaats. Er zijn geen oogbewegingen meer en je spieren zijn bijna helemaal verslapt.

REM-slaap

Deze slaapfase kenmerkt zich door snelle oogbewegingen. Vandaar de naam Rapid Eye Movement (REM). In deze fase wordt er veel hersenactiviteit gemeten, zelfs zoveel dat het te vergelijken is met iemand die wakker is. Tijdens de REM-slaap dromen we, verwerken we informatie en zijn de hersenen druk bezig met allerlei hersenfuncties. Deze fase kost ons lichaam ook energie, maar heeft als doel de hersenen en het lichaam te verfrissen.

Bij een baby bestaat wel 70% van de slaap uit REM-slaap, bij een volwassene is dit ongeveer 15%.

Nieuwe slaapcyclus

Na de REM-slaap worden we vaak kort wakker, waarna de cyclus weer opnieuw begint. De eerste drie cycli van slapen neemt ongeveer 4 tot 5 uur in beslag. Deze zijn het belangrijkst en wordt de “kernslaap” genoemd. In deze kernslaap vindt het meeste herstel van lichaam en geest plaats.

Slaapproblemen

Slapen is dus een natuurlijk proces wat ons lichaam zelf reguleert. Toch gaat dit niet bij iedereen goed. Ongeveer 2,9 miljoen Nederlanders ervaren slaapproblemen of zelfs een slaapstoornis.

Het is zelfs zo dat veel mensen medicatie voor hun slaapproblemen nodig hebben. Chronisch slaaptekort zorgt onder andere voor hoofdpijn en een verstoord slaapritme.

Wil je serieus aan de slag met slaapproblemen? Lees dan onze ervaring met de 7 Stappen Methode.